رنگ چيست؟
در سال 1666، اسحاق نيوتن، دانشمند نامدار انگليسي، کشف کرد که چنانچه نور خالص سفيد از يک منشور عبور داده شود، به رنگهاي قابل رؤيت تجزيه ميشود. نيوتن همچنين کشف کرد که هر رنگ از يک طول موج منحصر به فرد تشکيل شده و قابل تجزيه به رنگهاي ديگر نيست.
آزمايشهاي بعدي نشان داد که با ترکيب نورها ميتوان رنگهاي مختلف را ايجاد کرد. براي مثال، نور قرمز در ترکيب با نور زرد، رنگ نارنجي را به وجود ميآورد. رنگي که بر اثر ترکيب دو رنگ ديگر به وجود آيد را ترکيبي ميگويند. بعضي از رنگها، مثل زرد و ارغواني، در صورت ترکيب شدن، همديگر را خنثي ميکنند و نور سفيد ميسازند. اين رنگها را نيز رنگهاي مکمّل مينامند.
تاثيرات رنگها از نظر روانشناسي
با وجودي که اثر رنگها تا حدودي ذهني است و در مورد اشخاص مختلف فرق ميکند امّا برخي از تاثيرات رنگها داراي معني يگانهاي در سراسر جهان هستند. رنگهايي که در طيف رنگها در ناحيه قرمز قرار دارند به عنوان رنگهاي گرم شناخته ميشوند که اين دامنهاش از احساسات گرم و صميمانه تا احساس خشم و عصبانيت متغير است.
رنگهايي که در ناحيه آبي طيف قرار دارند، رنگهاي سرد ناميده ميشوند و شامل آبي، ارغواني و سبز هستند. اين رنگها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهي نيز ممکن است احساس غمگيني و بيتفاوتي را به ذهن آورند.
روانشناسي رنگها به عنوان روش درمان
در برخي از فرهنگهاي قديمي، از جمله مصريها و چينيها، از رنگها براي درمان استفاده ميشده است. اين کار که گاهي به آن نور درماني يا رنگ شناسي نيز گفته ميشود هنوز هم به عنوان روش درمان جايگزين مورد استفاده قرار ميگيرد.
در اين روش:
- از رنگ قرمز براي تحريک بدن و ذهن و افزايش تمرکز استفاده ميشود.
- از رنگ زرد براي تحريک اعصاب استفاده ميشود.
- از رنگ نارنجي براي بالا بردن سطح انرژي استفاده ميشود.
- از رنگ آبي براي کاهش درد و تسکين بيمار استفاده ميشود.
- از رنگ نيلي براي تسکين ناراحتيهاي پوستي استفاده ميشود.
اغلب روانشناسان به رنگ درماني به ديده شک و ترديد مينگرند و ميگويند که درباره تاثيرات احتمالي رنگها اغراق شده و رنگها در فرهنگهاي مختلف، معاني متفاوتي دارند. پژوهشها نشان دادهاند که در بسياري از موارد، تاثيرات رنگها در تغيير حالت افراد، تاثيراتي زودگذر و موقتي بوده است. براي مثال، قراردادن افراد در اتاق آبي ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آنها به وجود آورد امّا اين اثر پس از آن که آنها آرامششان را بازيافتند، به تدريج کاهش خواهد يافت.
روانشناسي رنگهاي مختلف